ලංකා ව්‍යාපාරික පුවත් - LBN
කොළඹ, ජූනි 6, 2023 – එක්සත් ජාතීන්ගේ ආහාර හා කෘෂිකර්ම සංවිධානය (FAO) යුරෝපා සංගමයේ (EU) අරමුදල් තුළින් BESPA-FOOD (කෘෂි ආහාර අංශය සඳහා හොඳම ප්‍රමිතිගත පිළිවෙත්) ව්‍යාපෘතිය හරහා, ශ්‍රී ලංකාව තුල වඩාත් හොඳින් සම්බන්ධීකරණය වූ ආහාර ආරක්ෂිතතා පද්ධතියක් පිහිටුවීමට, රජයට සහාය දැක්වීම ආරම්භ කර ඇත.
යුරෝ මිලියන 6.5 ක මෙම ව්‍යාපෘතිය හරහා, ආහාර සැපයුම් දාමය තුළ අනාරක්ෂිතතා වැළැක්වීමට සහ අවදානම්-මත-පදනම්-වූ (risk-based) ක්‍රියාමාර්ග අනුගමනය කිරීම සඳහා, ආහාර ආරක්ෂිතතා සම්බන්ධයෙන් දැනට පවතින ප්‍රතිපත්ති සහ නියාමන රාමුව සංශෝධනය කර, ශක්තිමත් කිරීමට FAO, සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය සමඟ සමීපව කටයුතු කරනු ඇත.
ශ්‍රී ලංකාවේ වර්තමාන ආහාර ආරක්ෂිතතා නියාමන ප්‍රතිපත්ති බොහෝ දුරට අවධානය යොමු කරන්නේ අවසන් නිෂ්පාදන පිරික්සීම පිළිබඳව රෙගුලාසි කෙරෙහි ය. 1980 දී පිහිටුවන ලද නියාමන රාමුවක් මගින් පාලනය වන ශ්‍රී ලංකාවේ ආහාර ආරක්ෂිතතා රෙගුලාසි, දැනට අභියෝග කිහිපයකටම මුහුණ දෙමින් සිටියි. මේ තුල, ආහාර සැපයුම් දාමයේ ගොවිපලේ-සිට-මේසය දක්වා සෑම අංශයක්ම සලකන ප්‍රවේශයක් තවමත් ඉදිරිපත් වී නොමැති අතර, සැපයුම් දාමයේ සහ යටිතල පහසුකම්වල මෙන්ම, නියාමන සහ ආයතනික රාමු තුල ද දුර්වලතා මතු වී ඇත.
මෙම තත්ත්ව වලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට ආයතනික සහ ප්‍රතිපත්ති මට්ටමින් මෙන්ම ආකල්පමය වශයෙන් ද ආහාර ආරක්ෂිතතා ප්‍රමිතීන්හි පරිවර්තනයක් සිදු කල යුතුය. මේ සඳහා FAO, කෘෂිකර්මය, පශු සම්පත් සංවර්ධන සහ ධීවර ක්ෂේත්‍රවලට අදාළ අමාත්‍යාංශ සමඟ මෙන්ම පුද්ගලික ව්‍යවසායකයන්, කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායකයින් සහ පාරිභෝගිකයින් මෙන්ම අනෙකුත් කෘෂිකාර්මික/ආහාර අංශවල පාර්ශවකරුවන් සමඟ කටයුතු කිරීමට බලාපොරොත්තු වෙයි.
“ආහාර ආරක්ෂිතතාව සඳහා ඒකාබද්ධ ප්‍රවේශයක් අවශ්‍යයි. එම නිසා අපි එක්සත් ජාතීන්ගේ කාර්මික සංවර්ධන සංවිධානය (UNIDO), FAO සහ දේශීය හවුල්කරුවන් සමඟ එක්ව, සැමට ප්‍රමාණවත් සහ ආරක්ෂිත ආහාර සැපයිය හැකි තිරසාර හා සාධාරණ ආහාර පද්ධතියක් වෙත සංක්‍රමණය වීමට ශ්‍රී ලංකාවට සහයෝගය දෙන්නෙමු,” යැයි ශ්‍රී ලංකාවේ යුරෝපා සංගමයේ නියෝජ්‍ය තානාපති, ලාස් බ්‍රෙදාල් මහතා පැවසීය.
“සියලු ශ්‍රී ලාංකිකයින්ට ආරක්ෂිත ආහාර සහතික කිරීම මහජන සෞඛ්‍ය ප්‍රමුඛතාවයක් පමණක් නොව ආර්ථික අවශ්‍යතාවයක් ද වේ. ආහාර ආරක්ෂිතතාව වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා ඊට අවශ්‍ය ධාරිතාව ශක්තිමත් කිරීම, පර්යේෂණ සහ නවෝත්පාදන සඳහා ආයෝජනය කිරීම, මෙන්ම පාරිභෝගික දැනුවත්භාවය ද ප්‍රමුඛත්වය දිය යුතුය. FAO, මෙරට ආහාර සුරක්ෂිතතාව සහ ආරක්ෂිතතාව සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා අප හවුල්කරුවන් සමඟ සමීපව කටයුතු කිරීමට කැපවී සිටිමු,” යයි FAO හි මෙරට නියෝජිත, විම්ලේන්ද්‍ර ශරන් මහතා පවසයි.
FAO සහ UNIDO විසින් ඒකාබද්ධව ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන BESPA-FOOD දැනට පවතින දුර්වල ආහාර ආරක්ෂිතතා ප්‍රමිතීන් තුලින් මහජන සෞඛ්‍යයට ඇති බලපෑම් අවබෝධ කරගෙන ඇති අතර, ඉන් ඇති ආර්ථික බලපෑම පිළිබඳවද අවධානයෙන් සිටී. විශේෂයෙන්ම දැඩි වෙලඳපොල නීතිරීති ඇති කලාප සමඟ වෙළඳාම් කිරීමේදී, දුර්වල ආහාර ආරක්ෂිතතා ප්‍රතිපත්තීන් නිසා ශ්‍රී ලංකාවට ජාත්‍යන්තර වෙළඳාමේ අවාසිසහගත තත්ත්ව ඇති වේ. ආහාර ආරක්ෂිතතා අංශය ශක්තිමත් කිරීමෙන් සෞඛ්‍ය සේවාවල අධික පිරිවැය අඩුවනවා පමණක් නොව, දේශීය හා ජාත්‍යන්තර වෙළෙඳපොළ තුළ ඔරොත්තු දෙන තරඟකාරී ආහාර කර්මාන්තයක් ඇති කිරීමටත්, ආහාර නැතිවීම හා නාස්තිය අවම වීමෙන් රටේ සමස්ත ආහාර සුරක්ෂිතතාව වැඩිදියුණු වීමටත් දායක වේ.
UNIDO විසින් මෑතකදී කරන ලද අධ්‍යයනයකින් හෙළි වූයේ ඩොලර් මිලියන 30 ක ආයෝජනයක් සහ මිලියන 9 ක වාර්ෂික ශුද්ධ අයවැය කැපවීමක් හරහා ශ්‍රී ලංකාවේ ආහාර ආරක්ෂිතතා පිළිවෙත් වැඩිදියුණු කිරීම මඟින්, වාර්ෂිකව අවම වශයෙන් මරණ 113 ක් වළක්වා ගත හැකි අතර වාර්ෂික අපනයන අගයන් දශකයක් තුල 24% කින් ඉහළ යනු ඇති බවයි.
මෙම ලෝක ආහාර ආරක්ෂිතතා දිනයේ දී, EU, UNIDO සහ FAO BESPA-FOOD ව්‍යාපෘතිය හරහා ශ්‍රී ලංකාවේ ආහාර ආරක්ෂිතතාව ඉහළ නැංවීමට ඇති කැපවීම යලි තහවුරු කරයි. මෙම ඒකාබද්ධ ප්‍රයත්නය ශ්‍රී ලංකාවේ සහ එහි ජනතාවගේ යහපැවැත්ම සහ තිරසාර සංවර්ධනය සහතික කරමින් සුරක්ෂිත, වඩා ඔරොත්තු දෙන සහ ආර්ථික වශයෙන් ජවසම්පන්න ආහාර අංශයක් නිර්මාණය කිරීමට අරමුණු කරයි.
